Referenties: Wat mag en moet een werkgever?

De zaak

De werknemer is op basis van een arbeidsovereenkomst voor zes maanden in dienst geweest bij school B als invaldocent. Tijdens dat dienstverband komt school B er toevalligerwijs achter dat de werknemer bij school A was ontslagen vanwege ongepast gedrag richting vrouwelijke leerlingen en collega’s. Klachten over soortgelijk gedrag zijn op een gegeven moment ook bij school B binnengekomen en het dienstverband is na het einde van rechtswege niet voortgezet. Daarna heeft de werknemer gesolliciteerd bij school C, waarbij hij (zonder overleg met school B) school B heeft opgegeven als referent. School C heeft informatie opgevraagd bij school B, die heeft aangegeven dat vrouwelijke leerlingen en collega’s zich bij de werknemer onzeker voelden en dat hij door school A was ontslagen. School C heeft de werknemer vervolgens niet aangenomen. De werknemer heeft school B aansprakelijk gesteld vanwege het verstrekken van de (negatieve) referentie.

Zowel de kantonrechter als later het hof wijzen de aansprakelijkheid van school B af. De werknemer heeft door school B in zijn cv aan te wijzen als referent, in feite toestemming gegeven voor het verstrekken van informatie over zijn persoon en functioneren; óók negatieve informatie.

Wat moet u als ex-werkgever?

Op basis van de wet is de ex-werkgever verplicht op verzoek van de werknemer een getuigschrift uit te reiken met daarin vermeld:

a.      aard van de verrichte arbeid en de arbeidsduur per dag of week; en

b.      de begindatum en einddatum van het dienstverband.

Alléén als de werknemer daarom verzoekt wordt ook de volgende informatie opgenomen:

c.      een opgave van de wijze waarop de werknemer aan zijn verplichtingen heeft voldaan;

d.      een opgave van de wijze waarop de arbeidsovereenkomst is geëindigd; en

e.      indien de werkgever de arbeidsovereenkomst heeft opgezegd, de reden daartoe.

Dus alleen op verzoek van de werknemer zelf wordt informatie over zijn functioneren en de ontslagreden vermeld.

Voor het overige is een ex-werkgever niet verplicht om een referentie te verschaffen aan een potentiële werkgever. Dat is uiteraard anders als er – bijvoorbeeld in een vaststellingsovereenkomst – afspraken zijn gemaakt over het verstrekken van (meestal positieve) referenties; dan ben je als werkgever wel verplicht om een positieve referentie af te geven.

Wat mag u als ex-werkgever niet?

Een ex-werkgever mag niet:

·       ongevraagd (dus zonder verzoek van de ex-werknemer) een referentie of getuigschrift afgeven aan een potentiële nieuwe werkgever;

·       de werknemer onterecht ophemelen (dat kan aansprakelijkheid voor de schade van de nieuwe werkgever opleveren!);

·       de werknemer onterecht in een kwaad daglicht stellen (dat kan aansprakelijkheid voor de schade van de werknemer opleveren);

·       het getuigschrift van een kenmerk voorzien of op een bepaalde manier inrichten om daarmee indirect enige mededeling te doen over de werknemer (vaak negatief uiteraard) die niet in de bewoordingen van het getuigschrift is vervat. Er mag dus niet bijvoorbeeld in een branche een afspraak worden gemaakt dat als er “code 1” wordt vermeld op een getuigschrift dit betekent dat iemand niet goed functioneerde.

Wat mag u wel als ex-werkgever?

Wat u wel mag als ex-werkgever is vrij eenvoudig; u mag wel correcte informatie verschaffen over het functioneren van de ex-werknemer aan de potentiële werkgever als de werknemer u als referent heeft opgegeven. In de praktijk vraagt een ex-werknemer het meestal aan de ex-werkgever als hij of zij de ex-werkgever als referent wil opgeven. Als een ex-werknemer dat niet heeft gedaan en er wordt u toch om een referentie gevraagd, kunt u deze beter niet afgeven. U kunt dan uiteraard wel aangeven dat u bereid bent een referentie af te geven als de ex-werknemer dat vraagt!

Niets dan de waarheid!

Kort samengevat mag een ex-werkgever een referentie geven over een ex-werknemer als de werknemer daar om heeft verzocht of toestemming voor heeft gegeven. Een werkgever is niet verplicht om dat te doen behalve in een getuigschrift indien de werknemer daar expliciet om verzoekt. Als er een referentie wordt afgegeven door de ex-werkgever is het van belang dat er enkel de waarheid en niets anders dan de waarheid wordt vermeld!